Fibromiyalji, Kronik Yaygın Ağrı Nedenidir.
Fibromiyalji sendromu (FMS), kronik yaygın ağrı, ağrıya karşı toleransın azalması, ağrıya karşı artan hassasiyet, önemli psikososyal etkiler (uyku problemleri, huzursuz bağırsak sendromu ve depresyon) gibi oldukça değişken, çok sayıda farklı semptomlarla karakterize, nedeni tam olarak bilinmeyen görülme sıklığı %2 ila %8 arasında olan bir ağrı sendromudur. FMS, kronik seyirli, semptomları bireysel farklılıklar gösteren, ortalama başlangıç yaşı 45 ila 60 arasında olan ve kadınlarda daha fazla görülen, bel ağrısı ve osteoartritten sonra prevalansı en yüksek üçüncü kas-iskelet sistemi hastalığıdır.
FMS, hassas noktaların varlığı, yaygın vücut ağrısı, kaslarda hassasiyet ve yorgunluk ile karakterize ağrının işlenmesinde bozukluk (santral sensitivite sendromu; çok değişik faktörlerle uyarılması sonucu merkezi sinir sisteminde genel ağrı reaktivitesi) olduğu kabul edilen kas iskelet sisteminin kronik ağrılı durumudur. Santral sensitizasyonun meydana gelmesine uyku bozuklukları, psikososyal faktörler, genetik yatkınlık, nörohormonal bozukluklar, oksidatif stres ve bağışıklıkla ilgili faktörler neden olabilmektedir.
Uyku bozuklukları (uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu, gece istemsiz ve kısa süreli kas seğirmeleri), kronik yorgunluk sendromu, psikiyatrik bozukluklar (anksiyete bozuklukları, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk), baş ağrısı (gerilim tipi baş ağrısı, migren), huzursuz bağırsak sendromu, miyofasiyal ağrı sendromu (iskelet kaslarında tetik noktalarının varlığı nedeni ile ağrılı olarak algılanan lokal ve yansıyan ağrıyla karakterize kas iskelet sistemi hastalığı), şiddetli menstrüasyon ağrısı, adet öncesi sendromu, göğüs ağrısı ve sistemik otoimmün hastalıklar, fibromiyaljide en sık karşılaşılan eşlik eden durumlardır.
FMS’si olanlarda tüm nedenlere bağlı ölüm riski artmış olarak bulunduğundan bu hastalarda intihar düşüncesinin taranması, kazaların önlenmesi, enfeksiyonların önlenmesi ve tedavisine dikkat edilmesi gerekmektedir. Fibromiyalji semptomları ile başa çıkmak ve iyi bir yaşam kalitesine sahip olmak için öz bakım önemli bir gerekliliktir. Doktorunuzun önerdiği ilaçlarla birlikte sağlıklı bir yaşam tarzı, ağrıyı azaltmaya, uykuyu iyileştirmeye ve yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir. Her gece aynı saatte yatmak gibi düzenli uyku alışkanlıklarının yanında düzenli egzersiz yapmak, yürümek, yüzmek, kasları esnetmek ve yoga fibromiyaljiye iyi gelen fiziksel aktivitelerdir.
Referanslar:
1. Gilheaney Ó, Costello C, McTiernan K. Surveying the International Prevalence and Nature of Eating, Drinking and Swallowing Difficulties in Adults Presenting with Fibromyalgia. Dysphagia. 2024 Feb 3. doi: 10.1007/s00455-023-10634-6.
2. Gilheaney Ó, Chadwick A. The Prevalence and Nature of Eating and Swallowing Problems in Adults with Fibromyalgia: A Systematic Review. Dysphagia. 2024 Feb;39(1):92-108.
3. Treister-Goltzman Y, Peleg R. Fibromyalgia and mortality: a systematic review and meta-analysis. RMD Open. 2023 Jul;9(3):e003005.
4. Kaltsas G, Tsiveriotis K. Fibromyalgia. 2023 Nov 9. In: Feingold KR, Anawalt B, Blackman MR, Boyce A, Chrousos G, Corpas E, de Herder WW, Dhatariya K, Dungan K, Hofland J, Kalra S, Kaltsas G, Kapoor N, Koch C, Kopp P, Korbonits M, Kovacs CS, Kuohung W, Laferrère B, Levy M, McGee EA, McLachlan R, New M, Purnell J, Sahay R, Shah AS, Singer F, Sperling MA, Stratakis CA, Trence DL, Wilson DP, editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000–. PMID: 25905317.
5. Siracusa R, Paola RD, Cuzzocrea S, Impellizzeri D. Fibromyalgia: Pathogenesis, Mechanisms, Diagnosis and Treatment Options Update. Int J Mol Sci. 2021 Apr 9;22(8):3891.
6. https://rheumatology.org/patients/fibromyalgia
