B9 Vitamini::Aktif Formu Metil Folat
B9 vitamini eksikliği en yaygın beslenme yetersizliklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Diyet ile yetersiz miktarda alınması esas neden olsa da genetik değişiklikler ve kullanılan bazı ilaçların folat metabolizması ile etkileşimleri folat kullanılabilirliğinin azalmasına neden olabilmektedir. Ayrıca vitamin B12 folat metabolizmasında kofaktör olarak görev yaptığından folat eksikliği düşük vitamin B12 vitamini seviyesine de bağlı olabilir.
Folat eksikliği, nöral tüp defekti, kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve bilişsel bozukluklar gibi çok sayıda sağlık riskinin artmasıyla ilişkilendirilmektedir.
Yüksek riskli popülasyonlarda folik asit takviyesi, inme ve toplam kardiyovasküler hastalık riskini azaltırken kan basıncını, kan lipitlerini ve kan glikozunu da iyileştirmektedir.
Folat, folik asit ve 5-MTHF (5-metiltetrahidrofolat) aynı gibi görünse de aynı şey değildirler. Folat takviyesi, folik asit, folinik asit veya 5-MTHF olarak alınabilir ancak 5-MTHF'nin folik aside göre önemli avantajlar sunduğu bilindiğinden gıda takviyesi için folik asit yerine 5-MTHF kullanımı şiddetle tavsiye edilmektedir.
Folat, merkezi sinir sistemi işlevlerinde çok önemli bir role sahiptir. Depresif bireyler genellikle düşük folat seviyeleri sergilerler. Çok sayıda çalışmada ve sistematik incelemede, folik asit ve kan-beyin bariyerini geçebilen türevi olan L-metilfolatın depresyon için tek başına veya ek tedavi olarak etkinliği araştırılmıştır. Bulgular karışık olsa da mevcut kanıtlar metil folat takviyesinin özellikle depresyondaki bireyler için hem antidepresanlara ek hem de monoterapi olarak umut vaat ettiğini göstermektedir. Majör depresif bozuklukta farmakoterapiye kısmi yanıt yaygındır ve birçok hastada takviye metil folat da eklenmesi dahil olmak üzere alternatif farmakoterapi gerektirir. Takviye metil folat, antidepresanlarla tedavi edilen majör depresif bozukluğu olan yetişkinlerde orta düzeyde bir etkinliğe sahip olabilir.
Referanslar:
1. Liwinski T, Lang UE. Folate and Its Significance in Depressive Disorders and Suicidality: A Comprehensive Narrative Review. Nutrients. 2023 Sep 4;15(17):3859.
2. An P, Wan S, Luo Y, Luo J, Zhang X, Zhou S, Xu T, He J, Mechanick JI, Wu WC, Ren F, Liu S. Micronutrient Supplementation to Reduce Cardiovascular Risk. J Am Coll Cardiol. 2022 Dec 13;80(24):2269-2285.
3. Maruf AA, Poweleit EA, Brown LC, Strawn JR, Bousman CA. Systematic Review and Meta-Analysis of L-Methylfolate Augmentation in Depressive Disorders. Pharmacopsychiatry. 2022 May;55(3):139-147.
4. Scaglione F, Panzavolta G. Folate, folic acid and 5-methyltetrahydrofolate are not the same thing. Xenobiotica. 2014 May;44(5):480-8.
