Koenzim Q10 Suçlu Olabilir

Koenzim Q10 eksikliği, kas ağrısı, kas güçsüzlüğü, yorgunluk ve zihinsel karışıklığın nedeni olabilir. Koenzim Q10 (CoQ10), mitokondriyal iç membranda sentezlenen yağda çözünen bir bileşiktir. Tam olarak bir vitamin değildir ancak bu molekül üzerinde artan metabolik araştırmalar göz önüne alındığında ESPEN (Avrupa Klinik Beslenme ve Metabolizma Derneği) Mikro Besin Öğeleri 2022 Kılavuzu, Koenzim Q10’u kılavuza dahil etmeye karar vermiştir.

CoQ10'un organizmada iki ana işlevi vardır: Birincisi, mitokondriyal enerji üretimi için elektron ve proton taşıyıcısı olarak temel rol oynar ve ATP üretimini kolaylaştırır. CoQ10 bu nedenle kalp, iskelet kasları, böbrekler, karaciğer ve beyin gibi yüksek enerji gereksinimi olan dokularda çok önemlidir. İkincisi endojen olarak sentezlenen tek lipitte çözünen antioksidandır, tüm hücresel membranlarda, yüksek ve düşük yoğunluklu lipoproteinlerde bulunur ve bunları normal hücresel metabolizma sırasında oluşan serbest radikallerin toksik etkilerine karşı korur. Ayrıca ek olarak E vitamininin antioksidan formuna tekrar dönüşmesine yardımcı olur.

CoQ10'un diğer işlevleri ise genel doku metabolizmasının gen düzenlemesi, glutamat salınımı ve kalsiyum akışının engellenmesi yoluyla nöroproteksiyon ve immünomodülasyondur. CoQ10, ağırlıklı olarak insan vücudunda tahmini 500 mg/gün oranında de-novo olarak sentezlenir ve endojen biyosentezi yaşla birlikte azalma eğilimi gösterir. Plazmada düşük yoğunluklu lipoproteinler tarafından taşınır, CoQ10'un bağırsaktan emilimi, hidrofobikliği ve büyük moleküler ağırlığı nedeniyle düşüktür. Emilimi yavaştır ve en yüksek plazma seviyeleri alımdan 5-10 saat sonra ortaya çıkar.

CoQ10 eksikliği, beslenme eksiklikleri (CoQ10 sentezi için temel bir kofaktör olan piridoksin eksikliği) veya CoQ10 sentezinde genetik veya edinilmiş bir kusur nedeniyle bozulmuş CoQ10 sentezinden kaynaklanabilir. Ayrıca, vücut sıvıları yoluyla artan kayıp, artan endotel geçirgenliği, yeniden dağılım, değişen protein bağlanması, yetersiz alım veya kullanım veya artan ihtiyaçlar nedeniyle plazma CoQ10 seviyeleri klinik koşullarda azalabilir.

CoQ10 eksikliğinin semptomları arasında; kas ağrıları, kas güçsüzlüğü, yorgunluk, zihinsel karışıklık, diş eti iltihabı, hipertansiyon, yüksek kolesterol seviyeleri, nöbetler, görme ve/veya işitme kaybı ve böbrek hasarı sayılabilir.

Referans:

Berger MM, et al. ESPEN micronutrient guideline. Clin Nutr. 2022 Jun;41(6):1357-1424.