Bağışıklığın Korunmasında Koenzim Q10 ve Selenyum Birlikte Çalışıyor.
Koenzim Q10 (CoQ10), yağda çözünebilen bir moleküldür ve çoğunlukla vitamin benzeri bir madde olarak tanımlanmasına rağmen insan vücudundaki çeşitli dokular tarafından üretildiği için bir vitamin değildir.
CoQ10, özellikle mitokondri içinde olmak üzere hücrenin başka yerlerinde de bir dizi hayati hücresel fonksiyona sahiptir. Mitokondri içinde elektron taşıyıcı olarak kilit bir role sahiptir ve ATP üretimi için gerekli olan mitokondriyal elektron taşıma zinciri içinde elektronların sürekli geçişini sağlar.
CoQ10, hücresel membranları, hem mitokondriyal hem de ekstra-mitokondriyal organelleri ve dolaşımdaki lipoproteinleri serbest radikal kaynaklı oksidatif hasara karşı koruyan önemli bir antioksidandır. CoQ10, doğrudan bir antioksidan olarak iş görmesinin yanı sıra antioksidan olan vitamin C ve vitamin E'nin yenilenmesinde de rol oynar.
CoQ10 hem oksitlenmiş (Ubikinon) hem de indirgenmiş (Ubikinol) formda organizmada bulunur ve CoQ10'un normal işleyişi bu iki form arasında sürekli bir dönüşüm içerir. CoQ10'un antioksidan işlevi tamamen indirgenmiş Ubikinol formu tarafından yapılır.
Günlük CoQ10 ihtiyacı kesin olarak bilinmemekle birlikte toplam 2.000 mg vücut havuzu ve 4 günlük ortalama doku devir süresi temel alındığında yaklaşık 500 mg/gün olarak tahmin edilmektedir. Günlük diyetten az miktarda CoQ10 (yaklaşık 5 mg) alınır ve kalan ihtiyacın çoğu vücutta sentezlenir. CoQ10 birçok dokuda üretilse de organ kütlesi ve metabolik aktivite seviyesine bağlı olarak başlıca üretim yeri karaciğerdir.
Optimal CoQ10 üretimi yaklaşık 25 yaşında gerçekleşir ve bu yaştan sonra üretim sürekli olarak azalır, 65 yaşındaki üretim seviyesi 25 yaşındakinin yaklaşık %50'si kadardır. Yaşlanmanın etkisine ek olarak CoQ10 seviyeleri özellikle kolesterol düşürücü grubundaki statinler olmak üzere bazı reçeteli ilaçlar ve çeşitli hastalıklarda da azalır.
CoQ10'un bağışıklık sistemiyle ilişkili bir dizi hücresel işlevi vardır. CoQ10'un hücresel enerji üretiminde rolü olduğundan ve bağışıklık yanıtı için yoğun enerji gereksinimi bulunduğundan bağışıklık sistemindeki savunma hücrelerinin en iyi şekilde çalışmasını sağlamak için yeterli CoQ10 kaynağı gereklidir. Ayrıca savunma hücreleri serbest radikal üretimi yoluyla patojenleri yok ettiğinden CoQ10 bir antioksidan olarak hücreleri serbest radikal kaynaklı oksidatif hasardan korur.
Selenyum, normal beslenme yolu ile gıdalardan alınan eser bir elementtir. Selenyum hem doğal hem de adaptif bağışıklık sistemin normal işleyişi için gereklidir. Yeterli selenyum seviyeleri bağışıklığın başlatılması için önemliyken aşırı bağışıklık tepkileri ve kronik inflamasyonun azaltılmasında da rolü vardır.
CoQ10 ve selenyum arasındaki hücresel düzeydeki sinerjik etkileşim özellikle dikkat çekicidir ve henüz doğrulanmamış veya reddedilmemiş olsa da selenyum seviyesi eksikse tek başına alınan CoQ10 takviyesi etkisinin optimalin altında olması muhtemel görünmektedir. CoQ10 takviyelerinin kalitesindeki potansiyel değişkenlik nedeniyle klinik çalışmalarda kullanılan herhangi bir CoQ10'un farmasötik standartlara göre üretilmesi ve belgelenmiş biyoyararlanıma sahip olması gerektiğine dikkat etmek önemlidir.
Referans:
Hargreaves IR, Mantle D. COVID-19, Coenzyme Q10 and Selenium. Adv Exp Med Biol. 2021;1327:161-168.
